TRUÔNG BỒN CUNG ĐƯỜNG MÁU LỬA
Khu di tích lịch sử được xây dựng, bảo tồn tôn tạo trên diện tích 217.327M2. Gồm 21 hạng mục công trình. Khu mộ - nhà che mộ 13 anh hùng liệt sĩ TNXP 110m2, nhà tưởng niệm 1.240 anh hùng liệt sĩ 290m2, phục hồi 03 hố bom gần khu mộ, tháp chuông, nhà trưng bày truyền thống 942m2, sân nhà trưng bày truyền thống 6.428m2, hồ điều hòa cảnh quan - môi trường 10.588m2, sân lễ hội (khu vực quảng trường) 11.300m2, Khu đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ 5.500m2, 4 chòi nghỉ chân, trụ biểu ghi tên di tích, các hạng mục trong khu bảo tồn nhà dân xóm 9 - xã Mỹ Sơn, bức phù điêu ghi danh các anh hùng liệt sĩ, hai nhóm tượng, 6 trụ huyền thoại, nhà điều hành và đón tiếp khách của Ban Quản lý Khu di tích, nhà bán hàng lưu niệm, khu nhà ở công vụ, 2 nhà phục vụ thuyết minh, nhà dịch vụ phía nam, nhà dịch vụ phía Bắc...
Chiến tranh đã lùi xa màu xanh đã hồi sinh trên mảnh đất đầy máu lửa năm nào – Tôi bồi hồi nhớ lại cách đây 45 năm những người lính công binh chúng tôi và TNXP đã oằn lung cùng cung đường máu lửa này đi qua cuộc chiến cứu nước vĩ đại xây nên tượng đài chiến thắng hôm nay. Đó là vào tháng 6 năm 1968 khi địch tập chung đánh phá ác liệt vào khu IV – Đoàn công binh 27 quân khu (nay là đoàn Hải Vân) được lệnh chi viện cho tam giác lửa: Truông Bồn – Linh Cảm – Bến Thuỷ nhiệm vụ phòng công binh quân khu giao cho chúng tôi là “ thực tế nghiên cứu nắm vững là địch đã thả những loại bom gì xuống Truông Bồn? quy luật hoạt động, cách khống chế?, phá nổ? chuyển giao huấn luyện cho TNXP đảm nhiệm.”
Sau gần 1 tháng lăn lộn ngày đêm theo dõi, rà phá Công binh đã kết luận có nhiều loại bom, tác dụng quy luật hoạt động của từng loại – ngoài bom bi bom sát thương thì bom khoan là loại hơi phức tạp có thêm bộ chờ nổ từ từ 10 đến 30 giây khi chạm đất để bom soáy như mũi khoan sâu khoảng 5 – 15M mới nổ, nổ om trong lòng đất.
Còn các loại bom thế kỷ XX lúc bấy giờ là bom nổ chậm, khi chạm đất chất nổ bị chất hóa học ăn mòn gãy trong vòng 15 phút hoặc 20 phút có thể 4 giờ, 12 mới nổ.
Hiện đại hơn nữa là bom từ trường khi có vật có từ trường nó kích thích nổ nhưng cũng có loại từ trường hoạt động trong cơ chế chờ nổ như bom nổ chậm.
Lực lượng TNXP ở đây có 3 tiểu đội chủ lực kỹ thuật – Gồm những đồng chí gan dạ, thông minh nhanh nhẹn được chúng tôi huấn luyện : Tiểu đội 1 cắm tiêu bom (khi bom thả xuống quan sát theo khu vực phân công) nhanh chóng cắm tiêu trong vòng 30 phút là rút về.
Tiểu đội 2 làm nhiệm vụ rà phá bom bằng nam châm ( kéo qua kéo lại như câu cá kích bom nổ)
Tiểu đội 3 làm nhiệm vụ với những quả không nổ dùng bộc phá đánh trực tiếp kích nổ (nếu nằm trên mặt đường thì dùng bộc phá kê tấm gỗ bắn bom rơi ra khỏi mặt đường mới cho nổ.
Còn lại hơn 1000 người tham gia san lấp hố bom, tăng bo hàng qua trọng điểm – Mỗi ngày ở đây có từ 10 đến 15 lần oanh tạc của không quân với 1 tốp 3 chiếc mỗi chiếc thả 3-6 quả bom các loại – Có hơn 20 ngàn quả bom thả xuống Truông Bồn – Bom đạn đã tàn phá 200 làng mạc dọc tuyến cây xanh bị bom đốn hạ không còn chỗ cho xe trú ẩn – Hàng trăm ô tô pháo cao xạ bị bom phá hủy – Hàng ngàn cán bộ chiến sỹ bị thương – Hơn 1200 cán bộ, chiến sĩ, TNXP dân quân, công nhân giao thông hy sinh trước đêm ngừng bắn .
Trong bom đạn ác liệt ấy lực lượng tổng hợp của chúng ta là chiến tranh nhân dân kiên cường đánh trả, bắn cháy hàng chục máy bay địch, rà phá hơn 1500 quả bom các loại mở khám phá 50 quả bom các loại , huy động hơn 20 ngàn phương tiện thô sơ phục vụ vận chuyển – Đóng góp trên 2 triệu ngày công – Đào đắp hàng triệu mét khối đất đá, đưa hơn 1500 ngàn xe cơ giới vượt qua Truông Bồn an toàn.
Năm 1969 chúng tôi có dịp trở lại Truông Bồn thăm chiến trường và thắp hương cho đồng đội, lúc bấy giờ tôi gặp một TNXP và một bà cụ đi thắp hương cho con gái mình – Cụ khóc trước ngôi mộ đất mới xanh màu cỏ và kể cho tôi nghe cuộc tình của 2 người sắp cưới.
Cảm động trước tình cảm đó tôi đã viết bài thơ Truông Bồn lời sim tím bài thơ đăng tải trên nhiều báo và tôi nhờ Ngọc Hà đọc trên chương trình thơ 40 năm chiến thắng Truông Bồn của VTV1, VTV4 và đài truyền hình Nghệ An.
Bài thơ được nhạc sỹ Thụy Kha phổ nhạc in ở tập sách Trường Sơn đường khát vọng( 1/50 bài hát) do báo tư tưởng trung ương ấn hành,trình diễn dịp kỷ niệm 40 năm Truông Bồn, mới đây NSND Hồng Lựu chuyển thể thành bài thơ theo làn điệu dân ca ví dặm (bài thơ in ở tập thơ Soi vào đáy cốc)
Để tưởng nhớ 1240 linh hồn liệt sỹ đã hy sinh tại Truông Bồn – Thời báo Tài Chính Việt Nam xin giới thiệu bài thơ thay một nén tâm nhang gửi về người đã khuất và người còn sống – Những người đã xây nên tượng đài chiến thắng Truông Bồn hôm nay.
TRUÔNG BỒN LỜI SIM TÍM
(Viếng hương hồn các cô gái TNXP
Hy sinh tại Truông Bồn Nghệ An)
Nhớ em trở lại Truông Bồn
Hố bom xưa đã xanh rờn cỏ lau
Con đò chiều ấy về đâu?
Giữa dòng trăng bạc nhuộm màu phù xa.
Trang thư em gửi lại nhà
“Nếu anh về trước, ghé qua…mẹ chờ”
Lời yêu dang dở giấc mơ
Cầu vồng bẩy sắc , nối bờ trăng sao
Nén hương: Đồng thấp trời cao
Mảnh mai cánh hạc, phương nào hỡi em
Mây xô nghiêng mảnh trăng liềm
Hồn em xanh, chấm Sao đêm cuối trời…
Giếng quê soi bóng hai người
Anh về, gió vọng mãi lời tre xanh
Trong rương quần áo để dành
Có khuông vải tím dệt thành áo mơ
Vọng lời non nước mẹ du
Máu xương hòa đất ngàn thu đỏ cờ
Chờ ai lau đã trắng bờ
Còn lời sim tím, ngẩn ngơ hóa trầm!
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét